Ozonowanie to metoda dezynfekcji, która zwalcza wirusy, bakterie, rozrocza, grzyby, pleśń czy alergeny. Dodatkowo poprawia jakość powietrza oraz likwiduje przykre zapachy.

Ozonowanie – co to jest?

Ozonowanie jest doskonałym sposobem na wirusy, bakterie, nieprzyjemny zapach i roztocza.

Ozon jest cząsteczką składająca się z trzech atomów tlenu (O3), z ujemnym i dodatnim ładunkiem elektrycznym. Cząsteczka ozonu jest niestabilna i ma krótki czas połowicznego rozpadu. Dlatego przekształca się relatywnie szybko w początkową formę czyli tlen. W istocie, ozon to nic więcej jak tylko tlen (O2) z dodatkowym atomem tlenu. Dodatkowy atom tlenu powstaje pod wpływem wyładowania elektrycznego w wyniku rozpadu cząsteczki tlenu. W naturze ozon powstaje w wyniku niektórych reakcji chemicznych. Najbardziej znany przykład to oczywiście tzw. warstwa ozonowa, gdzie ozon powstaje pod wpływem działania promieni słonecznych UV. Ozon powstaje również w czasie burz i przy wodospadach. Charakterystyczny „świeży, czysty, wiosenny” zapach deszczu jest rezultatem naturalnie powstałego ozonu w czasie burzy. Ozon pochodzi od greckiego słowa ozein co oznacza „czuć zapach”.

Generatory ozonu generują ozon w wyniku wyładowań elektrycznych lub działania UV.

Ozon działa na zasadzie utleniania. Kiedy naładowana statycznie cząsteczka ozonu (O3) wchodzi w kontakt z elementem utlenialnym, cząsteczka ozonu natychmiast przechodzi w tlen. Wynika to z faktu, że ozon jest bardzo niestabilny i szybko powraca do swojej pierwotnej postaci, czyli tlenu (O2). Ozon może utleniać wszystkie rodzaje materiałów, ale również składniki nieprzyjemnego zapachu i mikroorganizmy takie jak wirusy, pleśnie i bakterie. Podczas działania ozonu dodatkowy atom tlenu uwalniany jest z cząsteczki i wiąże się on z materiałem, na który ozon działa. W końcu zostaje tylko czysta i stabilna cząsteczka tlenu. 

Ozon to jeden z najsilniejszych dostępnych utleniaczy służących do utleniania substancji rozpuszczonej. Dodatkowy atom w cząsteczce ozonu wiąże się (utlenia) w ułamku sekundy z każdym składnikiem, który wchodzi z nim w kontakt. 

Chcesz skorzystać z usługi ozonowania?
Skontaktuj się naszym specjalistą.

Jak powstaje ozon?

Ozon może być sztucznie generowany zgodnie z zasadą na jakiej powstaje w naturze, tzn. przy użyciu światła UV (warstwa ozonowa) lub przez wyładowania koronowe (wysokie napięcia, burze). W obu metodach wiązanie miedzy cząsteczkami tlenu jest zrywane, gdzie w konsekwencji powstają rodniki tlenu, które łącza się z cząsteczka tlenu dając O3 (ozon). W produkcji ozonu częściej stosowane jest wyładowanie koronowe ze względu na większą ilość zalet tej metody. Zalety te to niższe koszty produkcji ozonu  i większa trwałość systemu. Jako gaz źródłowy może być użyte powietrze atmosferyczne lub czysty tlen. Wyższe stężenie ozonu można osiągnąć jeśli zastosowany jest czysty tlen jak gaz źródłowy, np. z butli tlenowych.

Zastosowanie ozonu

Ozon może być stosowany w szerokim zakresie oczyszczania i dezynfekcji. W największym stopniu jest on używany do oczyszczania ścieków miejskich i produkcji wody pitnej (dezynfekcja). W przemyśle spożywczym, na przykład, ozon jest używany do dezynfekcji. Główną zaletą ozonu jest jego „czysty” charakter, ponieważ doprowadza on do utlenienia materiału praktycznie bez powstawania produktów ubocznych. Ze względu na to, że ma on mocny rozpoznawalny zapach, bardzo niewielkie stężenia są natychmiast wyczuwalne. To sprawia, że praca z ozonem jest bezpieczna. 

Ozonowanie ma zastosowanie w wielu aspektach naszego życia oto kilka z nich:

  • Poprawa jakość powietrza, eliminacja brzydkiego zapachu w budynkach mieszkalnych i w budynkach publicznych
  • Sterylizacja pomieszczeń mieszkalnych
  • Eliminacja zapachu w kabinach samochodowych – trwale usuwa zapachy, a nie je maskuje
  • Duże zastosowanie w odkażaniu i odgrzybianiu klimatyzacji samochodowych
  • Odkażanie w zakładach przetwórstwa mięsnego, w chłodniach, samochodach, które przewożą mięso – dzięki temu zapobiegamy skażeniu żywności
  • Usuwanie zapachu po zmarłym w procesie rozkładu ciała
  • Usuwanie zapachu spalenizny
  • Stosowanie w hotelarstwie i gastronomi w celu usunięcia zapachów po papierosach lub oleju do smażenia
  • Ozonowanie mieszkań i pomieszczeń
  • Dezynfekcja karetek, pomieszczeń w placówkach służby zdrowia takich jak szpitale, sale chorych, przychodnie, sale operacyjne, gabinety zabiegowe
  • Ozonowanie usuwa alergeny, roztocza kurzu domowego dlatego jest idealnym rozwiązaniem dla alergików
  • Zwalczanie pleśni, bakterii, grzybów, roztoczy i usuwanie zapachu stęchlizny
  • Odgrzybianie mieszkań

Ozonowanie wody

Ze względu na jego krótki czas połowicznego rozpadu (półokresu trwania), ozon rozpadnie się praktycznie zaraz po jak zostanie wyprodukowany. Półokres trwania w wodzie to około 30 minut, co oznacza, że co każde pół godziny stężenie ozonu redukuje się o połowę w stosunku do początkowego (poprzedniego) stężenia. Na przykład, kiedy mamy 8 mg/l, koncentracja redukuje się co każde pół godziny następująco: 8; 4; 2; 1; etc. W rzeczywistości półokres trwania jest jeszcze krótszy, ponieważ mogą na niego wpływać różne czynniki. Te czynniki to temperatura i pH otoczenia, ilość zanieczyszczeń i rodzaj innych substancji rozpuszczonych. Ze względu na fakt, że ozon reaguje z wieloma  komponentami, stężenie ozonu szybko spada. Kiedy większość związków jest utleniona, pozostałe  stężenie nie spada już tak szybko.

Ozonowanie powietrza

Ozonowanie ma również zastosowanie w szpitalach, przychodniach, salach operacyjnych czy gabinetach. Podczas epidemii koronawirusa COVID-19 (SARS-CoV-2) ozonatory w placówkach medycznych i karetkach używane były na skalę masową.

Plusy ozonowania

Po procesie ozonowania środowisko pozostaje naturalnie czyste i pozbawione wirusów, bakterii, roztoczy, grzybów itd. Jest całkowicie naturalnym środkiem do dezynfekcji, który nie pozostawia po sobie żadnych chemicznych śladów, które mogłyby zaszkodzić człowiekowi.

Czy ozon jest szkodliwy?

Ozon jest szkodliwy dla zdrowia człowieka jeśli jest on wdychany przez dłuższy czas lub dużych stężeniach. Kilkanaście organizacji, takich jak m.in. Agencja Bezpieczeństwa Pracy i Zdrowia (OSHA) zaproponowała maksymalną dozwoloną (akceptowaną) wartość stężenia (MAC) ozonu. Wartość ta oznacza maksymalne stężenie na jakie może być wystawiony człowiek w danym czasie i dla danego związku. Dla ozonu wartość MAC wynosi 0.06 PPM dla 8 godzin na dzień, 5 dni w tygodniu (PPM = Pars Per Milion). Maksymalnie dla 15 minut stosowana jest wartość MAC wynosząca 0.3 PPM. Wspomniane powyżej stężenia są znacznie wyższe niż wartość progowa, przy której ozon może być wyczuwalny w powietrzu a obecność ozonu jest wyczuwalna w powietrzu już przy niewielkich stężeniach. Kiedy ludzie narażeni są na wysokie stężenia ozonu, objawy mogą być różne: od poczucia suchości w ustach i gardle, kaszlu, do bólu głowy i klatki piersiowej. Im stężenia bliższe są dawce śmiertelnej, pojawiają się bardziej ostre objawy.

Według rozporządzenia MINISTRA RODZINY, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ z dnia 12 czerwca 2018 r.najwyższe dopuszczalne stężenie ozonu w miejscu pracy wg PN–Z–04007–2:1994 wynosi 0,15 mg/m3 w ciągu zmiany roboczej czyli na 8 godzin pracy.

Pomiar ozonu

Istnieje wiele urządzeń służących do pomiaru stężenia ozonu w wodzie i powietrzu. Działanie tych urządzeń opiera się na różnych zasadach i mogą one mierzyć stężenie od PPM (PPM = Parts Per Million) do PPB (= Parts Per Billion). Urządzenia te mogą być używane do monitorowania i kontrolowania generatorów ozonu.

Ozonowanie pomieszczeń – zdjęcia