Deratyzacja, czyli zwalczanie gryzoni takich jak myszy czy szczury jest bardzo ważnym elementem w sektorze gospodarczym. Gryzonie zadomowiły się w magazynach, silosach i innych miejscach gdzie trzymamy nasze pożywienie. Żerując na nim przenoszą choroby, które mogą zaszkodzić człowiekowi. Bardzo ważne jest, aby deratyzacja przeprowadzana była z racji profilaktyki, ochrony naszych plonów i przede wszystkim naszego zdrowia.

Deratyzacja – zwalczanie gryzoni

Deratyzacja to zwalczanie szkodliwych gryzoni. Termin wywodzi się z języka łacińskiego od słowa „rattus” czyli szczur i zasadniczo odnosi się do tępienia szczurów. Swoim zakresem obejmuje także wiele innych gatunków, takich jak: myszy (Mus), myszarki (Apodemus), norniki (Microtus) oraz wiele innych należących do rzędu gryzoni (Rodentia). Gryzonie tworzą kolonie z systemem hierarchicznym, wykazują zdolności poznawcze co sprawia, że ich tępienie wymaga niejednokrotnie opracowania długofalowej strategii.

Masz problem ze szczurami? Chcesz wytępić gryzonie?
Skontaktuj się naszym specjalistą ds. deratyzacji.

Myszy i szczury

Szczur to gryzoń z rodziny myszowatych (Muridae), która obejmuje kilkadziesiąt gatunków. Najbardziej popularnymi szczurami, które możemy spotkać w Polsce, są szczur śniady i szczur wędrowny.

Mysz również należy do rodziny myszowatych. Mysz domowa jest gatunkiem synantropijnym, który wywodzi się od myszy występującej w Afryce. Obecnie możemy spotkać ją wszędzie tam, gdzie żyją ludzie. Mysz polna natomiast traktowana jest jako gatunek „myszy”, ale tak naprawdę zaliczana jest do innego rodzaju gryzonia, a konkretnie jest to myszarka (Apodemus).

Problem z gryzoniami

Myszy i szczury to gatunki synantropijne, co oznacza, że przystosowały się do życia wśród ludzi w różnych warunkach. Gryzonie, a w szczególności szczur wędrowny, szczur śniady, mysz domowa i mysz polna towarzyszą człowiekowi od niepamiętnych czasów, rywalizując z nim w zdobywaniu pokarmu oraz niszcząc jego zapasy. Mogą pojawić się wszędzie, a jeśli nie zareagujemy odpowiednio, mogą wyrządzić naprawdę duże szkody i straty finansowe. Najpopularniejszymi problemami i szkodami wywoływanymi przez szczury lub myszy są np.:

  • zanieczyszczenia miejsc lub produktów odchodami
  • zniszczenia lub zanieczyszczenia magazynowanej żywności
  • zniszczenia różnych konstrukcji budynków, np. instalacji elektrycznych, wodnych lub kanalizacyjnych. Czasem skrobanie w drewnie oznaczać może nie korniki, a właśnie gryzonie.
  • roznoszenie chorób. Najważniejsze choroby przenoszone przez gryzonie to np.:
    • Salmonella,
    • Toksoplazmoza,
    • Pałeczka okrężnicy (Escherichia coli),
    • Pryszczyca,
    • Jedną z najgroźniejszych chorób w dziejach ludzkości wywołaną przez szczury była dżuma.

Zwalczanie gryzoni

W procesach deratyzacyjnych możemy wyodrębnić następujące metody:

  • chemiczna
  • mechaniczna
  • biologiczna

Chemiczna metoda deratyzacji

Najczęściej stosowanymi sposobami walki z gryzoniami są metody chemiczne. Polegają one na wykładaniu trutek zwanych rodentycydami. Zawierają one antykoagulanty hamujące metabolizm witaminy „K” w wątrobie gryzoni, co zaburza proces krzepnięcia krwi w organizmie. Preparaty gryzoniobójcze, ze względu na hierarchiczne zachowania społeczne i zdolności zdobywania doświadczenia przez gryzonie, muszą działać z opóźnieniem, aby wszystkie osobniki nabrały zaufania do nowego pożywienia i spożyły go w dawce śmiertelnej. Dodatkowym zabezpieczeniem obecnie stosowanych rodentycydów jest dodawanie do ich składu bardzo gorzkich substancji zniechęcających do spożycia przez zwierzęta domowe, takie jak psy czy koty. Dodaje się także substancje mumifikujące padłe osobniki. Profesjonalnie przeprowadzona deratyzacja polega na wyłożeniu trutki w oznakowanych i naniesionych na plan obiektu karmnikach deratyzacyjnych oraz monitorowanie ich do czasu zaprzestania pobierania trutki przez gryzonie.

Mechaniczna metoda walki z gryzoniami

Można je podzielić na dwie gałęzie:

Pierwsza to typowa profilaktyka czyli zabezpieczenie obiektu przed dostępem gryzoni (tzw. gryzonioszczelność), a mianowicie montaż metalowych siatek na oknach kondygnacji przyziemnych, montaż metalowych siatek w kratkach kanalizacyjnych, uszczelnianie przejść instalacji przez przegrody budowlane oraz stosowanie śluz przy wejściach.

Drugą są pułapki mechaniczne, które możemy podzielić na: zatrzaskowe i żywołowne (tzn. żywołapki).

W obiektach objętych systemem kontroli HACCP (inaczej: monitorowanie szkodników, program zwalczania szkodników) prowadzi się stały monitoring obecności gryzoni. Wewnątrz budynków stosuje się wyłącznie pułapki żywołowne mechaniczne i klejowe w celu zminimalizowania ryzyka powstania zagrożenia mikrobiologicznego, występującego podczas rozkładania się ciał padłych gryzoni zatrutych rodentycydami.

Biologiczna metoda zwalczania gryzoni

Polega ona na zwalczaniu gryzoni poprzez wprowadzenie ich naturalnych wrogów czyli kotów, psów i ptaków drapieżnych.

Najskuteczniejszą i najtańszą metodą walki z gryzoniami jest profilaktyka, czyli zabezpieczanie obiektów przed szczurami i myszami oraz monitorowanie ich obecności.

Okresowa deratyzacja

Wychodząc naprzeciw tym zagrożeniom uchwalono Ustawę o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Nałożono tym samym na właścicieli posesji obowiązek przeprowadzania okresowych deratyzacji. Zasady wykonywania tych zabiegów określają regulaminy utrzymania czystości i porządku uchwalone przez Radę Gminy. Najczęściej są to dwie akcje deratyzacyjne na wiosnę i na jesień.

Skuteczne zwalczanie gryzoni wymaga znajomości ich biologii oraz przyzwyczajeń. Niejednokrotnie dla pełnej skuteczności akcji deratyzacyjnej musimy skorzystać ze wszystkich dostępnych metod, co nosi miano integrowanej metody zwalczania (IPM).

Tagi: deratyzacja płock, odszczurzanie