Pasterek domowy to naturalny wróg takich szkodników drewna jak spuszczel pospolity czy kołatek domowy. Zwalczanie tych szkodników jest bardzo ważne z racji szkód i zniszczeń jakie powodują w drewnie.

Pasterek domowy – anatomia

Pasterek domowy, Opilo domesticus (Sturm, 1837), należy do rodziny przekraskowatych (Cleridae) obejmującej drobne (7-12 mm długości) chrząszcze błyszcząco i jaskrawo ubarwione na czerwono, żółto, niebiesko lub fioletowo. Pasterek jest raczej w skromnych kolorach, tylko jasno i ciemno brązowych.

Pasterek domowy – zdjęcia

Pasterek domowy – występowanie

Pasterek domowy jest szeroko rozsiedlony. Występuje w krajach śródziemnomorskich i środkowoeuropejskich; dociera na północ do południowych prowincji Szwecji i Finlandii, a na południu występuje na Maderze i zasiedla Kaukaz. Został zawleczony nawet do Kanady i Meksyku. W Polsce jest bardzo rzadko znajdywany, przeważnie w pojedynczych i rozproszonych stanowiskach w różnych rejonach kraju.

Najczęściej zasiedla stare budynki drewniane — stodoły, szopy, wiatraki, młyny i podobne budowle, które są opanowane przez szkodniki drewnożerne. Zasiedla też drewno budulcowe i stare drzewa w lasach iglastych, jeśli są opanowane przez larwy chrząszczy, głównie z rodziny kołatkowatych (Anobiidae), pustoszowatych (Ptinidae) i kózkowatych (Cerambycidae). Razem z drewnem jest on często wprowadzany do naszych pomieszczeń.

Pasterek domowy – rozmnażanie

Samice i samce pasterka latają od czerwca do sierpnia. Dorosłe osobniki są aktywne w nocy, przebywając w dzień w różnych kryjówkach. Po kopulacji samica składa jaja w korytarze drewna iglastego wygryzione przez larwy „drewnojadów”. Z jaj wylęgają się ruchliwe larwy zaopatrzone w dość mocne żuwaczki. Atakują one i zjadają larwy innych owadów znajdujących się w korytarzach i galeriach. W drewnie się przepoczwarczają i późną wiosną wychodzą osobniki dorosłe.

Pasterek domowy – tryb życia

Zarówno postacie dojrzałe, jak i larwy, są bardzo drapieżne — w drewnianych budynkach niszczą spuszczela pospolitegoHylotrupes bajulus (L.) i larwy kołatka domowego, Anobium punctatum (De Geer), w mieszkaniach tępią żywiaka chlebowca, Stegobium paniceum (L.), a na drzewach owocowych — kózkę Clytus pilosus (Forst.), wierzbówkę małą, Gracilia minuta (Fabr.) oraz korniki Scolytus amygdali Guer. i S. rugulosus (Müll.). Polują na ofiary wchodząc w galerie i korytarze szkodników drewna.

Pasterek domowy – biologiczna metoda walki ze szkodnikami drewna

Pasterek jest bardzo pożytecznym owadem, gdyż poluje na groźne szkodniki drewna. Wielu marzy o tym, żeby go wykorzystywać w biologicznej walce z „drewnojadami”: z kołatkami, spuszczelem pospolitym, kózkowatymi i innymi. Niestety, nie możemy go kupić i wypuszczać tam, gdzie czynią nam szkody „drewnojady”. Nie jest poznane dokładnie życie i wymagania ekologiczne tego pożytecznego drapieżnika, stąd jest on dość trudny w hodowli laboratoryjnej, a tym bardziej na skalę „przemysłową”. Ponieważ u nas występuje w rozproszeniu, dlatego pozyskanie osobników do badań i hodowli jest uciążliwe. Ponadto, sam boruje drewno w pogoni za kołatkami, powodując dalsze szkody w wyrobach drewnianych.

Opracował prof. dr hab. Stanisław Ignatowicz

Tagi: pasterek domowy, pasterek domowy zwalczanie, zwalczanie pasterka